CNC işleme, yüksek hassasiyetle malzeme kaldırma işlemidir. Ancak, kesici takımın hareketi sonucu yüzeyde mikroskobik pürüzler, çizikler ve mat bir görünüm oluşabilir. Parlatma işlemi, bu kusurları gidererek daha pürüzsüz, parlak ve fonksiyonel yüzeyler elde etmeyi amaçlar. CNC işleme sonrası parlatmanın başlıca faydaları şunlardır:
- Yüzey Pürüzsüzlüğü: Sürtünmeyi azaltır, aşınma direncini artırır ve sıvı akışını kolaylaştırır.
- Korozyon Direnci: Pürüzsüz yüzeyler, kir ve nemin tutunmasını zorlaştırarak korozyon riskini azaltır.
- Estetik Görünüm: Parlak ve pürüzsüz yüzeyler, ürünün görsel kalitesini ve algılanan değerini artırır.
- Hassas Toleranslar: Bazı uygulamalarda, kontrollü malzeme kaldırma sayesinde nihai boyut toleranslarına ulaşılmasına yardımcı olur.
- Temizlenebilirlik: Pürüzsüz yüzeyler daha kolay temizlenir ve hijyen gerektiren uygulamalar için önemlidir.
1. CNC İşlenmiş Metaller İçin Parlatma Tozu Seçimi
CNC ile işlenen parçalar genellikle alüminyum, çelik (çeşitli alaşımlar), titanyum, bakır ve pirinç gibi metallerden yapılır. Her metalin sertliği, kimyasal özellikleri ve istenen yüzey bitişi farklı olduğundan, parlatma tozu seçimi kritik öneme sahiptir.
- Alüminyum: Yumuşak bir metaldir ve kolayca parlatılabilir.
- Kesme ve İlk Parlatma: Kahverengi Tripoli (Brown Tripoli) veya daha ince taneli Alüminyum Oksit tozları uygundur.
- Yüksek Parlaklık: Beyaz Parlatıcı (White Rouge) veya Mavi Parlatıcı (Blue Rouge) ile ayna parlaklığı elde edilebilir.
- Çelik (Paslanmaz Çelik, Karbon Çeliği): Sert metallerdir ve daha agresif aşındırıcılar gerektirebilir.
- Kesme ve Çizik Giderme: Siyah Zımpara (Black Emery) veya Kaba taneli Alüminyum Oksit kullanılabilir.
- Parlatma: Yeşil Parlatıcı (Green Rouge) veya Beyaz Parlatıcı (White Rouge) paslanmaz çelik için idealdir. Karbon çeliği için de benzer bileşikler tercih edilebilir.
- Titanyum: Hafif ve dayanıklı bir metaldir, parlatılması biraz daha zor olabilir.
- Parlatma: İnce taneli Alüminyum Oksit veya özel titanyum parlatma bileşikleri tercih edilir. Düşük hızda ve dikkatli çalışmak önemlidir.
- Bakır ve Pirinç: Kolay işlenebilir ve parlatılabilir metallerdir.
- Kesme ve Parlatma: Kahverengi Tripoli genellikle yeterlidir.
- Son Parlaklık: Kırmızı Parlatıcı (Red Rouge) veya Mavi Parlatıcı (Blue Rouge) derin ve parlak bir bitiş sağlar.
- Genel Amaçlı: Farklı metal türleri için orta seviye bir çözüm arıyorsanız, çeşitli tane boyutlarında Alüminyum Oksit tozları iyi bir seçenek olabilir.
2. CNC İşlenmiş Parçalar İçin Uygulama Yöntemleri
Parlatma tozlarının etkinliği, doğru uygulama yöntemleriyle doğrudan ilişkilidir. CNC işleme sonrası parlatmada yaygın olarak kullanılan yöntemler şunlardır:
- Manuel Parlatma (Elle Polisaj): Küçük ve karmaşık parçalar veya hassas bölgeler için idealdir.
- Araçlar: El motorları, döner aletler (Dremel gibi), parlatma bezleri ve süngerleri kullanılır.
- Adımlar: Parlatıcı toz, parlatma pedine veya beze sürülür. Düşük hızda ve dairesel hareketlerle yüzeye uygulanır. Farklı aşındırıcılıkta tozlar kademeli olarak kullanılarak istenen parlaklık elde edilir.
- Mekanik Parlatma (Makine ile Polisaj): Büyük hacimli üretim veya daha hızlı sonuç almak için tercih edilir.
- Araçlar: Masaüstü parlatma makineleri, bantlı zımparalar (ince bantlarla), titreşimli parlatma makineleri kullanılır.
- Adımlar: Parlatma tozu, dönen bir diske, banda veya titreşimli hazneye eklenir. Parçalar, bu aşındırıcı yüzeylere kontrollü bir şekilde temas ettirilir. Farklı parlatma aşamaları için farklı tozlar ve ekipmanlar kullanılabilir.
- Vibrasyonlu Tamburlama (Tumbling): Küçük ve çok sayıda parçanın aynı anda parlatılması için uygundur.
- Araçlar: Vibrasyonlu tamburlar ve parlatma medyası (seramik, plastik, çelik bilyeler vb.) kullanılır.
- Adımlar: Parçalar, uygun parlatma tozu ve parlatma medyası ile birlikte tambura yerleştirilir. Tamburun titreşim hareketi, parçaların birbirine ve medyaya sürtünerek parlamasını sağlar. Süre ve medya seçimi malzeme ve istenen parlaklığa göre ayarlanır.
- Islak Parlatma: Bazı durumlarda, parlatma tozları su veya özel sıvılarla karıştırılarak kullanılır. Bu, ısı birikimini azaltmaya ve tozun daha etkili çalışmasına yardımcı olabilir, özellikle sert metaller veya hassas malzemeler için faydalıdır.
3. Parlatma Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yüzey Hazırlığı: Parlatma işlemine başlamadan önce, CNC işleme sonrası yüzeyin temiz ve yağdan arındırılmış olması önemlidir. Gerekirse, kaba pürüzleri gidermek için ince zımparalama yapılabilir.
- Doğru Basınç ve Hız: Çok fazla basınç veya yüksek hız, yüzeyde aşırı ısınmaya, çiziklere veya dalgalanmalara neden olabilir. Malzemeye ve kullanılan toza uygun hız ve basıncı ayarlamak önemlidir.
- Kademeli Parlatma: İstenen parlaklığa ulaşmak için genellikle birden fazla aşamada parlatma yapmak gerekir. Kaba aşındırıcılarla başlayıp, giderek daha ince taneli tozlara geçmek en iyi sonucu verir.
- Temizlik: Her parlatma aşamasından sonra parçaların iyice temizlenmesi, sonraki aşamada daha kaba tozların neden olabileceği çizikleri önler.
- Güvenlik Önlemleri: Parlatma işlemi sırasında toz ve metal parçacıkları havaya karışabilir. Bu nedenle, uygun bir maske ve göz koruyucu kullanmak önemlidir.
Sonuç
CNC işleme sonrası parlatma, üretilen parçaların değerini ve performansını artıran kritik bir adımdır. Doğru parlatma tozu seçimi, malzeme türüne ve istenen yüzey bitişine bağlıdır. Uygulama yöntemleri ise parça geometrisine, üretim hacmine ve elde edilmek istenen sonuca göre değişiklik gösterir. Bu rehberdeki bilgileri kullanarak, CNC işlenmiş parçalarınız için en uygun parlatma stratejilerini belirleyebilir ve üstün kaliteli yüzeyler elde edebilirsiniz.
